فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی
سال سوم شماره 1 (پیاپی 9، بهار 1380)

شکی نیست که واژه«امنیت»مفهومی غیر توسعه یافته،دوپهلو،مبهم و نارسا و ازنظر امنیتی جدال برانگیز و ازنظر کاراکتر متباین و پارادوکسیکال است که دراصطلاح زبان شناسان دال (signifier) امنیت به مدلولی خاص و ثابت منتهی نمی گردد؛یعنی هیچ رابطه ذاتی،ماهوی و پدیدی بین دال و مدلول امنیتی وجود ندارد.بلکه مفهوم امنیت،مصادیق خودرا از درون گفتمانهای گوناگون (Discourse) می جوید. گفتمانها،خودبرآمده از هویتهای زبانی هستند و در واقع از آنچه وینکنشتاین آن را بازیهای زبانی می خواند،متمایز می گردند.لذا گفتمان نیز به صورت مستمر مشمول عدم ثبات و سیالیت شکلی-ماهوی خواهد شد. در منابع غیر دینی در تعریف امنیت و حد و حریم آن،اختلافات جدی وجود دارد که به دلیل عدم همگرایی آنان با قصد نگارنده،از آنان چشم پوشی می گردد.آنچه در میان حکومت به عنوان یک اصل اولی به چشم می خورد،این است که وظیفه اصلی و بزرگترین اصول در حکومت و حاکمیت،ایجاد و برقراری امنیت است.بر این اساس،در این مجموعه بدنبال تبیین مقوله امنیت با رویکردی به اندیشه های حضرت امیر المومنین علی علیه السلام،هستیم.

گرچه در فرهنگ نامه ها و کتابهای علمی،اصلاحات سیاسی،تعاریف فراوان و گوناگونی از مدیریت شده است و مدیریت را به انواع و اقسام مختلفی تقسیم کرده اند،اما در همه تعاریف مطرح شده اصول مشترکی وجود دارد که همه صاحب نظران مباحث مدیریتی آن را باور دارند؛مانند ضرورت زندگی اجتماعی،ضرورت اداره زندگی در انواع مجتمعهای انسانی،ضرورت سیستم رهبری و فرماندهی،ضرورت قانون و انواع دستور العملهای کاربردی،ضرورت نظم و هماهنگی در تمام سیستمهای اداره زندگی.در تداوم ارزیابی و بررسی مباحث مدیریتی درست است که هر صاحب نظری در کمیت و کیفیت انواع مدیریتها،دیدگاه های خاص خودش را دارد و با استفاده از علم و تجربه،پیشنهادها و اصلاحات کاربردی خاص خودش را مطرح کند،اما دراصل وجود مدیریت و سازمان یافتن انواع مدیریتها با دیگر صاحب نظران اختلافات فراوانی ندارد؛زیرا همه کارشناسان علوم اجتماعی،مدیریتهای صحیح و کارآمد را برای زندگی اجتماعی انسانها و مجتمعهای انسانی ضروری می دانند.همه مکاتب مختلف مدیریت،همگی به دنبال اداره صحیح زندگی اجتماعی بوده اند.اصولا مدیریت به انواع و اقسام گوناگونی تقسیم شده که هریک چارچوبهای خاص خود را دارند؛ مانند مدیریت اقتصادی،مدیریت نظامی،مدیریت سیاسی و...یکی از اقسام مدیریتها،مدیریت بحران یا مدیریت در بحران است که مد نظر این مقاله می باشد وسعی بر آن شده که این مقوله مهم در دوران حکومت امام علی(ع)مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

در این مقاله ابتدا به توصیف،خاستگاه و کارکرد الگوی پلیس حرفه ای اشاره می گردد.در این الگو،حرفه ای و تخصصی بودن سازمان پلیس، شاخصه موفقیت آن محسوب می گردد.در ادامه به چهار دوره پلیس ایران اشاره شده و پارادایم های موجود در هر دوره مشخص شده است و در انتها پلیس 011 به عنوان ترکیبی از الگوی پلیس حرفه ای و مشارکت مردمی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

مواد مخدر چیست؟قاچاق مواد مخدر و عرضهء آن چه چیزی را در ذهن مجسم می کند؟آیا با امحای کشت گیاهان تخدیری،پدیدهء قاچاق مواد مخدر از بین خواهد رفت؟آیا با بستن و انسداد کامل مرزهای یک کشور،مشکل و معضلی به نام عرضه و تقاضای مواد مخدر وجود نخواهد داشت؟آیا با تشدید مجازات قاچاقچیان،قاچاق مواد مخدر از بین خواهد رفت؟آیا پدیدهء مواد مخدر با موضوعی همچون یک جنگ نظامی بین دو کشور،یا یک جنگ جهانی قابل مقایسه است؟ آیا همانگونه که در جنگها یک غالب و مغلوب وجود دارد،در مبارزه با مواد مخدر نیز غالب و مغلوب نهایی وجود دارد؟ آیا همانگونه که یک جریان سیاسی یا فکری منحرف را می توان مهار و کنترل کرد،معضل مواد مخدر را نیز می توان مهار نمود؟به چه شکل می توان قاچاق مواد مخدر را ریشه کن نمود؟اعتیاد چه مفهومی دارد؟اعتیاد جرم است یا بیماری و معتاد مجرم است یا بیمار؟آیا با دستگیری و کیفر معتادان مشکل اعتیاد ریشه کن خواهد شد؟شیوه های غلبه بر غول اعتیاد چیست؟رابطه عرضه و تقاضای مواد مخدر چیست؟آیا درصورت عدم عرضه مواد مخدر،تقاضا هم ازبین خواهد رفت؟یا درصورت نبود بازار مصرف،عرضه مواد مخدر هم ازبین خواهد رفت؟آیا قاچاق و سوء مصرف مواد مخدر به طور کامل ازبین رفتنی است؟آیا می توان شاهد جامعه عاری از اعتیاد بود؟آیا سیاست های سختگیرانه و قاطع علیه مواد مخدر مثبت و نتیجه بخش است یا سیاست آزادسازی عرضه و مصرف آن؟تاکنون پاسخ های متفاوت و ضدونقیضی به این سوالات داده شده است؛ولی باید گفت:دادن پاسخ صحیح به این سوالات چندان ساده و آسان نیست.این کار مستلزم شناخت صحیح و عمیق این پدیده است

شیوع جرایم رایانه ای مختلف،موجب بروز آسیب ها و خسارات گوناگونی در جامعه می شود. برخی از این جرایم،مبانی اخلاقی و روابط اجتماعی جامعه را هدف قرار می دهند و بعضی دیگر،صدمات قابل توجه مالی و اقتصادی به اجتماع وارد می کنند.از میان جرایم رایانه ای، کلاهبرداری رایانه ای،جرمی کاملا شاخص محسوب می شود که این مقاله به بحث درمورد این جرم اختصاص یافته است و درطی آن،ابتدا کلیاتی درمورد کلاهبرداری رایانه ای عرضه می شود؛سپس برخی از وقایع مربوط به کلاهبرداری های رایانه ای مورد اشاره قرار می گیرد؛ آنگاه تدابیر خاصی برای پیشگیری و مقابله با گسترش این جرم و یا کاهش خسارات ناشی از آن ارایه می شود.

علم ژنتیک قبل از آزمایشات گریگورمندل بر روی صفات مختلف گیاهان چندان شناخته شده نبود و بشر فقط بصورت تجربی از آن در اصلاح نسل حیوانات بهره می گرفت.پس از شناخته شدن ژن و کروموزوم توسط یوهانسن و بووری به تدریج علم ژنتیک بصورت مستقل از علوم جانوری و گیاهی توسط دانشمندان مورد توجه قرار گرفت.در علوم جنایی تا سال 0891 از یافته های علم ژنتیک در زمینه آنتی ژنهای گروه خونی و سیستم ABH و MNS و Rh و بعضی از آنتی ژن های دیگر در کشف جرم استفاده می شد و از سال 0891 با دستیابی پروفسور آلگ جفریس به سکانس هایی از ژنوم انسان که مثل اثر انگشت منحصربه فرد بود آزمایش DNA-Typing برای تعیین ساختار ژنتیکی از بقایای بیولوژیک مثل خون و بزاق و اسپرم و... شروع شد.این آزمایش علاوه بر کاربری در کشف جرم در تعیین هویت افراد مجهول الهویه و اجساد متلاشی شده از انفجارات و سوانح هوایی و تعیین اصالت بچه های نامشروع و مفقودین صددرصد موثر می باشد.

رضایت شغلی هم به عنوان یکی از عوامل موثر بر عملکرد و هم به عنوان یکی از شاخصهای ارزیابی عملکرد مورد توجه می باشد.در این مقاله پس از تعریف رضایت شغلی و ابعاد آن وارایه یک الگو،رضایت شغلی،اثربخشی،کارآیی و توسعه به عنوان سایر شاخصهای ارزیابی عملکرد مورد بحث واقع شده است.آن گاه حالات مختلفی که بین رضایت شغلی و عملکرد مطرح می باشد،بیان گردیده است.با بررسی این حالات نتیجه گرفته می شود درصورتی که به تمام ابعاد رضایت شغلی توجه گردد و معیاری مناسب برای سنجش عملکرد تعریف شود،آن گاه می توان گفت که هم رضایت شغلی موجب عملکرد بهتر می گردد و هم عملکرد بهتر،اگر همراه با پاداش منصفانه باشد،سبب افزایش رضایت شغلی می شود.

کار پلیسی با مشارکت جامعه به شکلی سحرآمیز و به عنوان نوشداروی همه دردهای اجتماع پدیدار نشد.این شیوه قرنها درحال تحول و تکامل بوده و درواقع،ممکن است فقط یک گام اولیه به سوی شکل گیری کار پلیسی در آینده باشد. جامعه،همگام با تغییر نیازهای خود،روش هایش را برای«حفظ آرامش»تغییر می دهد. در این مقاله سه دورهء راهبردی کار پلیسی در امریکا و تغییر الگوهایی که روی دادند،بررسی می شود.سپس به بررسی تاثیر روابط عمومی، روابط اجتماعی و برنامه های پیشگیری از جرایم شامل تعاریف،ویژگیهای عمده،مشکلات بالقوه و انضمام یک نگرش مبتنی بر حل مشکل به کار پلیس،پرداخته ایم.

از دهم تا دوازدهم آوریل 1891،اغتشاشاتی در محله بریکستون،واقع در حومه جنوب لندن،به وقوع پیوست که مقاله حاضر درباره این واقعه است.در شماره قبلی نشریه، به مرور کلی بر حوادث و شرح لحظه به لحظه پرداخته شد و در این شماره، تجزیه و تحلیل شورش مزبور بیان می گردد که مباحث مورد تجزیه و تحلیل عبارتنداز:1-وضعیت، زمینه اجتماعی و قومی بخصوص گرایش های سیاه پوستان و اقلیت های غیر سفیدپوست پیرامون تنش های قومی؛ تضادهای موجود بین عموم مردم و پلیس،که زمینه ساز شورش ها بوده است؛2-سیاست های بوروکراتیک و عدم ارتباط موثر بین پلیس و جامعه؛3-تمرکز دستورهای فرماندهی پلیس در منطقه با 4-سیاست های بوروکراتیک منطقه و عدم آمادگی کافی آن برای مقابله با بحران با5-و ایجاد نوآوری در پلیس به عنوان پیامدی پس از واقعه.این قسمت از مقاله جهت کارآمد کردن و افزایش اثربخشی خدمات پلیس،بخصوص برای جلوگیری از تنش های اجتماعی در مناطق آسیب پذیر و محروم و مقابله با بحران های احتمالی،از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.

در قسمت اول،که در شماره قبل ارایه شد،به موضوع روش های پیشگیری از ارتکاب جرم و محاسن و معایب روش های به کاررفته پرداخته شد. در قسمت دوم،به موضوع دخیل تغییر محیط و روش های مورد استفاده در کاهش و پیشگیری از ارتکاب جرم پرداخته شده است:کاهش فرصتها، خارج کردن هدف مورد جرم، افزایش احتمال دستگیری(مراقبت های قانونی)،مراقبتهای غیر رسمی،سپس به انتقادات و مخالفت ها و دورنمای این روش ها اشاراتی دارد. تمام بخش های مقاله با استفاده پژوهش های متعدد در شرایط و مکان ها و کشورهای مختلف ارایه شده است.

آموزش و تربیت کارکنان پلیس یکی از مهمترین ارکان مدیریت منابع انسانی پلیس در دنیاست.در این مقاله به اهمیت آموزش، تربیت کارکنان پلیس و نتایج آموزش های ناکافی پرداخته شده است که قسمت اول آن در این شماره چاپ می گردد و قسمت دوم در شمارهء بعدی ارایه خواهد شد. این شماره به عنوان هایی چون: اهمیت آموزش، جنبهء حقوقی آموزش های ناکافی کارکنان و افسران پلیس و نقش مدیران در آموزش کارکنان پلیس می پردازد.